ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΕΣ ΟΙΝΟΥΣΣΕΣ: ΣΧΙΖΑ ΚΑΙ ΣΑΠΙΕΝΤΖΑ

Νότια της Μεσσηνίας, στα ανοιχτά της Μεθώνης, συναντάμε το νησιωτικό σύμπλεγμα των Μεσσηνιακών Οινουσσών, που αποτελείται από τα νησιά Σχίζα, Σαπιέντζα, Βενέτικο, Αγία Μαριανή (Αγία Μαρίνα), καθώς και τις βραχονησίδες Αυγό, Δύο Αδέλφια και Μπόμπα. Οι Μεσσηνιακές Οινούσσες, μαζί με το ακρωτήριο Ακρίτας, έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000, με κωδικό GR2550003. Στα νότια του συμπλέγματος εντοπίζεται το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου, γνωστό ως το «φρέαρ των Οινουσσών», με βάθος 5.121μ., που είναι το επίκεντρο των ερευνών του πειράματος «Νέστωρ» (NESTOR = Neutrino Extended Submarine Telescope with Oceanographic Research): Στόχος του πειράματος είναι η ανίχνευση των νετρίνων, σχεδόν άυλων, αόρατων σωματιδίων, τα οποία θεωρείται ότι κλείνουν μέσα τους σημαντικές πληροφορίες τόσο για το παρελθόν, όσο και για το μέλλον του Σύμπαντος.

Τα δύο μεγαλύτερα νησιά του συμπλέγματος είναι η Σχίζα και η Σαπιέντζα. Η Σχίζα έχει έκταση 12 τ.χλμ. και είναι γνωστή για το σπήλαιο της «Μαύρης Τρούπας» στη δυτική πλευρά της. Πρόκειται για ανεξερεύνητο σπήλαιο, που εξάπτει τη φαντασία με τις ιστορίες που εμπνέει όσον αφορά την αλλοτινή του χρήση. Να ήταν κρησφύγετο πειρατών; Ίσως ποτέ δεν θα μάθουμε. Η Σαπιέντζα ακολουθεί σε μέγεθος, με έκταση 9 τ.χλμ., και είναι ένα κατάφυτο νησί, με σπάνια και ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα. Εδώ συναντάμε το μοναδικό στη Μεσόγειο δάσος αείφυλλων πλατύφυλλων, τα οποία ξεπερνούν τα 10 μ. σε ύψος. Η μεγάλη ζωολογική σημασία της περιοχής υποδηλώνεται από την παρουσία 23 σημαντικών ειδών σπονδυλωτών, μεταξύ των οποίων το ρινοδέλφινο, η μεσογειακή φώκια Monachus monachus και η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta. Εδώ ζει επίσης ο Κρητικός αίγαγρος, το γνωστό κρι κρι, το οποίο μεταφέρθηκε στο νησί σε μεγάλους πληθυσμούς προκειμένου να προστατευτεί από τον αφανισμό, ενώ συναντάμε επίσης αιγοπρόβατα μουφλόν, καθώς και πάρα πολλά είδη πουλιών. Άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο του νησιού είναι το πλάτωμα στο κέντρο του, το οποίο σχηματίστηκε από την εναπόθεση γύρης στο έδαφος στο πέρασμα πολλών χιλιάδων ετών. Η Σπαρτόλακκα, όπως ονομάζεται, αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών για τους επιστήμονες, όσον αφορά τη χρονολόγηση του δάσους και της γύρω περιοχής.